ADANA (AA) - ÖMER FANSA - Dogu Akdeniz Tarimsal Arastirma Enstitüsü Müdürlügü tarafindan, topraga daha uyumlu ve hastaliklara dirençli pamukta 5, bugdayda 3 ve arpada 2 çesit yeni tohum gelistirildi.
Tarim ve Orman Bakanligi Tarimsal Arastirmalar ve Politikalar Genel Müdürlügü tarafindan yürütülen çalisma kapsaminda, enstitüde yürütülen yapilan islah çalismasiyla "C 92", "GAPKOD 602", "Söhret", "Türkoglu" ve "Öner 513" pamuk, "Sahika", "Simge" ve "Karmen" bugday, "Güldeste" ve "Ay" arpa çesitleri hazirlandi.
Gelistirilen çesitlerden "C 92" ve "GAPKOD 602"nin tescili alinarak tohum ve üretim satis haklari özel sektöre devredildi.
Diger 8 yeni tohumun da tescil çalismalarinin ardindan özel sektöre devredilmesi planlaniyor.
Enstitü Müdürü Abdullah Çil, AA muhabirine, enstitü olarak yaklasik 100 yildir ülke ve bölge tarimina önemli hizmetlerde bulunduklarini söyledi.
Tarimda daha verimli, hastaliklara ve olumsuz kosullara daha dayanikli, daha kazançli ve kisa sürede gelisen yeni çesitlerin gelistirilmesi için yogun mesai harcadiklarini anlatan Çil, "Bu yönde islah çalismalarinda kullanilmak üzere moleküler genetik ve doku kültürü çalismalarinin yapildigi tam donanimli biyoteknoloji laboratuvari ve ayrica kalite analiz laboratuvarina sahibiz." diye konustu.
Çil, son yillarda tarla bitkileri alaninda çok fazla çesit gelistirmeye basladiklarini, bunun da ülke ekonomisine önemli katki sundugunu ifade ederek, söyle konustu:
"Enstitümüzde bu yil 5 pamuk, 3 bugday ve 2 arpa çesidi gelistirilerek ülke tariminin hizmetine sunuldu. Genelde baktigimizda, tarla bitkilerinde enstitümüzün kurulusundan bugüne kadar 85 çesit gelistirildi. Türkiye'de 2019'da tarla bitkileri alaninda tescil edilmis ve üretilen toplam sertifikali tohumluk miktari 1 milyon 134 bin 533 tonken, bunun 146 bin 565 tonu enstitümüzde gelistirilen bugday, pamuk, soya, nohut, yonca ve fig çesitlerine ait tohumlardir. Enstitümüzde gelistirilmis tarla bitkileri türlerinden elde edilen sertifikali tohum miktarinin Türkiye'de kullanilan sertifikali tohumluk içinde payi yüzde 13'e ulasmistir. Bizim bölgemizde ise bu oran yüzde 80 civarindadir."
- Enstitü, bugday tohumunda Türkiye genelinde söz sahibi
Çil, özellikle bugday tohumunda söz sahibi olduklarini vurgulayarak, söyle devam etti:
"Ülke içinde ekmeklik bugday üretiminde bizim tescil ettirdigimiz çesitlere ait tohumlarin payi yüzde 30'a ulasmistir. Yani Türkiye'de tüketilen ekmeklerin yüzde 30'u bizim enstitümüzde gelistirilen tohumlardan elde edilen undan yapilmaktadir. Bu oran bölgemizde ise 10 ekmekten 8'ine kadar ulasmistir."
Çil, geçen yilin rakamlarina göre enstitünün tescil ettirdigi pamuk çesitlerinden üretilen tohumluk miktarinin ülkede kullanilan pamuk tohumlari içindeki oraninin da yüzde 7'ye ulastigini aktardi.
- Yeni çesitlerden bugday dayanikli, pamuk uyumlu
Tarla Bitkileri Bölüm Baskani ve Bugday Sube Sefi Nazim Dinçer de enstitüde bugüne kadar 20'si ekmeklik, 7'si makarnalik olmak üzere 27 bugday çesidinin tescil edildigini belirtti.
Dinçer, yeni çesitlerin özellikle bugdayda etkili olan pas hastaligina dayanikli, proteini ve besleyici degeri yüksek, un verimi daha iyi çesitler oldugunu dile getirdi.
Pamuk çesitlerinin gelistirildigi Lif Bitkileri Subesinde görevli ziraat mühendisi Ayten Dolançay da 5 yeni pamuk çesidinin Türkiye'de tüm yörelere uyumlulugunun yüksek oldugunu belirtti.