Bir yerden başka bir yere ulaşma ihtiyacı, insanlık tarihinin başlangıcından bu yana var olagelmiştir. İlk çağlarda basitçe karşılanan bu ihtiyaç; zaman içinde teknolojik gelişmeler ve nüfusun artmasıyla daha karmaşık bir yapıya kavuşmuştur. Makinenin icadı ve bu makineden kinetik enerjinin elde edilmesi; ulaşımın yeniden düzenlenmesini gerekli kılmıştır. İnsanların gereksinimlerini karşılayacak mekân arayışı, yaşamlarını konforlu ve kolay hale getirme çabası ve dolayısıyla ulaşımın artık eski ilkel ve basit halinden uzaklaşması; trafik olgusunu ortaya çıkarmıştır. Ülkemizin gelişim sürecinde milli gelir ve nüfus ile beraber taşıt kullanımı da doğal olarak artmaktadır. Bu süreçte araç üretiminin de artmasıyla; genişletilmeyen veya değişiklik yapılmayan yolları kullanan araç sayısında da artış görülecek ve bu durum da kaçınılmaz olarak trafik kazalarının çoğalmasına neden olacaktır. Trafik kazalarındaki bu artış, her çağdaş toplumda olduğu gibi ülkemizde de acil çözüm bekleyen bir sorun halini almıştır. Sosyal ve ekonomik anlamda birçok kayıp ve travmaya sebep olan trafik kazalarında, her yıl binlerce vatandaşımız hayatını kaybetmekte, yüz binlercesi de yaralanmaktadır. Trafik kazalarında hayatını kaybeden kişi sayısının doğal afetler sonucu hayatını kaybedenlerden fazla olması sorunun ne denli büyük boyutlara ulaştığının bir göstergesidir. Ülkemizdeki trafik sorunlarının başında; karayollarındaki trafik yoğunluğu ve kural ihlalleri gelmektedir. Trafik kazalarının büyük çoğunluğunun insan kusuru nedeniyle meydana geldiği dikkate alındığında; insanlara güvenli bir trafik ortamının sağlanması ve yapılan yanlışların düzeltilerek doğru davranışların yerleştirilmesi yönünde çalışmaların yapılması gerekmektedir. İnsan unsurunun kazalarda bu denli büyük paya sahip olması sebebiyle; sorunun çözümü için yapılacak çalışmaların başında yaya, sürücü ve trafik denetçilerinin eğitimi gelmektedir. Trafik kazalarının olabildiğince azaltılması ile can ve mal kaybının en aza indirilmesinin yanı sıra, kazaların ekonomiye olan olumsuz etkilerini azaltmak, sağlıklı, mutlu ve refah düzeyi yüksek bir toplum oluşturmak adına trafik eğitimi büyük önem arz etmektedir. Kitle iletişim araçlarının kullanımı, eğitime ve öğrenmeye doğrudan katkıda bulunan, yeni davranış ve tutum kalıpları ile görüş ve düşünceleri yaygınlaştıran en etkili yöntemdir. Dolayısıyla trafik bilincinin oluşturulması ve trafik eğitiminde kitle iletişim araçlarından faydalanılması; sorunun çözümüne olumlu etkide bulunacaktır. 1. TÜRK TELEVİZYONLARINDA BİR İLK:?KIRMIZI IŞIK? Cezai yaptırımların her zaman tek başına yeterli olamadığı trafik denetimi ve halkın bilinçlendirilmesi konularında yetkili ve sorumlu iki kurum Emniyet Genel Müdürlüğü ve TRT Genel Müdürlüğü?nün ortaklaşa yürüttüğü dizi film çalışması Kırmızı Işık; trafikte mutlu sona ulaşmayı sağlamaya yönelik bilgilerle halkımıza trafik kazalarının basit kural ihlalleri sonucunda meydana geldiğini anlatmayı amaçlamıştır. Genel izleyici kitlesine hitap etmek amacıyla 13 bölüm olarak planlanan dizi filmin çekimleri; Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu?nun sponsorluğunda 2008 yılının Nisan ayında başlayarak İstanbul ve İzmir?de gerçekleştirilmiştir. Birbirinden bağımsız her bölümde trafik kurallarının ihlalleri sonucunda oluşan kazalar ve aile dramları izleyici ile buluşturulmuştur. Trafik kazalarının sebep olduğu yıkımların vurgulandığı ve trafik kurallarının ihlallerinin önlenmesinin hedeflendiği bu projede; düzenli ve güvenli bir trafik ortamı oluşturmak, trafik kurallarına riayet edilmesini sağlamak ve trafik kazalarını azaltmak amacına hizmet edilmiştir. Etkileyici anlatımı ile izleyenleri TRT ekranlarına bağlayan dizide; alkollü, uykusuz ve yorgun iken araç kullanımı, trafikte saygı ve hoşgörü, yaya ve yolcu güvenliği, trafik işaret ve işaretçilerine uyma, araç takip kuralları, hız kuralları, emniyet kemeri ve hava yastığı gibi güvenlik donanımları ile hatalı sollama gibi temel trafik kuralları eğitici bir yaklaşımla izleyiciye sunulmuştur. Toplum nezdinde saygı gören Cüneyt ARKIN, Cihan ÜNAL, Tamer KARADAĞLI, Engin ÇAĞLAR, Murat SOYDAN, Serdar GÖKHAN, Tolga SAVACI, Salih KIRMIZI, Halil ERGÜN, Aydan ŞENER ve Davut GÜLOĞLU gibi değerli sanatçılar ve deneyimli oyuncuların özverili çalışmaları ile ortaya çıkan dizi film; TRT ekranlarından sürücü ve sürücü adaylarına trafik bilincini ve trafik kurallarına uyulmaması sonucunda ortaya çıkabilecek sonuçları örneklerle gözler önüne sermiştir. 2. DİZİ OYUNCULARININ KIRMIZI IŞIK, TRAFİK KAZALARI VE TÜRK POLİSİ?NE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ Bir sosyal sorumluluk projesi olan Kırmızı Işık ile halkın trafik kuralları konusunda eğitilmesi ile trafik kazalarından doğan kayıpların en aza indirgenmesi amaçlandı. Diziye destek veren sanatçılara göre Kırmızı Işık projesi; trafik kuralları konusunda bilinçlenmeyi sağlayacak önemli bir adım oldu. Bu projede yer almaktan son derece mutlu olduklarını belirten Türk sinemasının deneyimli isimlerinin ortak kanaati; trafik sorununun ancak eğitim ve toplumsal bilinçlenme ile ortadan kaldırılabileceği yönündedir. TRT ve Emniyet Genel Müdürlüğü?nün ortaklaşa gerçekleştirdiği bu çalışmanın önemini vurgulayan dizi oyuncuları; Türk polisinin herkes için ne kadar özveriyle görev yaptığına da dikkat çektiler. Sanatçılarımızın Görüşleri:Serdar GÖKHAN; ?Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ile Emniyet Genel Müdürlüğü?nün Kırmızı Işık ile halkımızı trafik konusunda bilinçlendirme adına çekimlerini gerçekleştirdiği eğitici kısa metrajlı dizi filmlerin bir bölümünde oynamam teklif edildiğinde hiç tereddüt etmeden kabul ettim. Uzun yıllardan beri toplumumuzun kanayan bir yarası olan trafik kazalarının ancak halkı bilinçlendirerek önlenebileceğine inanan biri olarak; böyle bir projede yer almaktan gurur duydum. İnşallah bundan sonra vatandaşlık görevi olarak kurallara sadık kalmayı ilke edinir; bizim için gece gündüz üstün hizmet anlayışıyla görev yapan emniyet güçleri ve trafik polislerimizi mutlu ederiz. ?Aydan ŞENER; ?Araçla trafiğe çıkmak bazen bilinmez, tehlikeli bir maceraya başlamak gibi. Düşünsenize; yola çıktığınızda neyle karşılaşacağınızı asla bilemiyorsunuz. Alkollü bir sürücünün aracıyla, freni sağlam olmayan bir kamyonla veya ehliyetsiz bir şoförle karşılaşma olasılığı her zaman var. İnsan bunları düşününce trafiğe çıkmaktan imtina ediyor. Fakat polisimizin varlığı, onların görevleri başında olduğunu bilmek bu olumsuz düşünceleri yok ediyor. İyi ki polisimiz var? Onların olmadığı bir toplumun nasıl olacağını, ne hale geleceğini düşünmek bile istemiyorum. ?Cihan ÜNAL; trafikte hatanın büyüğü küçüğü olmadığını ve önemsenmeyen hataların pek çok kişiyi etkileyecek sonuçlara yol açabileceğini ifade eden ÜNAL; ?Birey olarak bize basit gelen hataların nelere yol açabileceğinin en çok bilincinde olan kesim polislerimizdir. Onlar bizim için, bizim adımıza görevlerinin başındadırlar. Can ve mal güvenliğimizi korur, kollarlar. Hepsine yürekten teşekkür ediyorum.? Murat SOYDAN; ?İzmir?de 1970 senesinde şehir içinde 160 km. hız yapan bir ticari taksi sağ taraftan arabama çarptı. Şoföre nasıl bu kadar sürat yaptığını sorduğumda aldığım cevap ?Bugün işe yeni başladım, arabayı deniyordum? şeklindeydi. Şaşkına dönmüştüm. Kırmızı Işık dizisine trafikteki sorumsuz sürücülerin gözünü açmak için destek verdim. Türk polisinin her zaman yanındayım. Polisimizin, vatandaşımıza var gücüyle yardımcı olduğuna birçok defa şahit oldum. Allah onların yardımcısı olsun.? Salih KIRMIZI; ?Kendi aracımla gece görüşü olmayan virajlı bir yolda güneye doğru seyrediyordum. Aniden arkamdan uzunlarını yakmış bir araç süratle yanımdan geçti ve ben korkuyla aniden frene basıp durdum. 2 veya 3 km. sonra adeta bombayı andıran bir ses duydum. İleride her yer toz duman içindeydi, aracımdan indim, olay yerinde az önce beni sollayan araç ve bir traktör vardı. Yardım etmeye çalıştık, telefonla yetkililere ulaştık ve kısa zamanda kendilerine gereken müdahaleler yapıldı. TRT?nin yapmış olduğu projeyi kabul etme nedenim; her gün trafikte gördüğüm bunun gibi ihlallerdi. Ölümlü kazaları ve polisimizin bu gibi durumlarda nasıl canla başla çalıştığını görmemle; halkımızın trafik kazalarında neye nasıl müdahale etmesi gerektiğinin temel eğitim projeleri ile verilmesi gerektiğini fark ettim. Biz toplum olarak polisimize güvenir ve onlarla gurur duyarız. Şunu iyi bilmeliyiz ki; devletler güçlerini iyi yetişmiş, eğitimli ve disiplinli güvenlik güçlerinden alırlar. Türk polisi de bu özelliklerin hepsine haizdir.? Engin ÇAĞLAR; ?En son trafik ekibiyle karşılaşmam İstanbul?dan Tekirdağ tarafına giderken oldu. Tatile biraz daha erken gidebilmek için hızlanmışken radara yakalandım. Az ileride ekip beni durdurdu ve görevli polis belgelerimi komiserine götürdü. Ben de cezamı ödeyip evraklarımı almak için komiserin yanına gittiğimde komiser bana bakıp ?Çok hızlı gitmişsiniz? dedi, ?Engin Bey siz çok sevilen bir kişisiniz, Türk halkına acınızı göstermeyin.? dedi. Dondum kaldım? Bir daha trafikte belirlenen hızın üzerine hiç çıkmadım. TRT?nin Kırmızı Işık projesini öğrendim ki, pek çok tanınmış ve deneyimli oyuncu bu işin içindeydi. İnsanlara faydalı bir iş yapılacağına inandım ve bu projede yer aldım.? Tolga SAVACI; trafik kazalarında verdiğimiz can kayıplarının neredeyse teröre verdiğimiz şehitlerin sayısına ulaştığına dikkat çeken SAVACI; ?1990 yılında tatil için Kaş?a gidiyorduk, bayram olduğundan yollar çok kalabalıktı. Arkadaşlarımdan bir tanesi trafikten kurtulmak için bir dağ yoluna saptı. Keskin virajlarla dolu daracık dağ yolunda ilerlerken; yukarıdan station bir arabanın geldiğini gördük. Biraz yaklaşınca bagaj dâhil tıklım tıklım insan dolu olduğunu sadece direksiyonda insan olmadığını fark ettik. Araç yanımızdan geçerken anladık ki; direksiyonda 10?12 yaşlarında bir çocuk vardı ve o ufacık, direksiyonu zapt etmekten aciz çocuğun bütün ailesi hayatlarını riske atmıştı. Hepimizin sinirleri bozulmuştu ve sağa çekip bir süre kendimize gelmeye çalıştık. Onlara dua edip yolumuza devam ettik. Maalesef o manzarayı hiç unutamıyorum.? Halil ERGÜN; ?Ülkemizde bulunduğumuz şehirde güvenle ve huzur içinde yaşayabiliyorsak bunu polisimizin varlığına borçluyuz. Onlar 24 saat, gece ? gündüz demeden görevlerinin başındalar. Ben Türk polisinin modern çağın getirdiği imkânlarla daha donanımlı hale getirilmesi için hiçbir özveriden kaçınılmaması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü polisimize yapılacak her yatırım aslında toplumun huzuru ve barışına yapılacaktır. ? Tamer KARADAĞLI; Trafik kazalarının cezai müeyyidelerden çok eğitimle önlenebileceğini dile getiren ve kişilere ehliyet verilmeden önce fiziksel, ruhsal ve eğitim durumlarının titizlikle değerlendirilmesi gerektiğine işaret eden KARADAĞLI; ?İnsanlık için ciddi bir tehdit oluşturan ve ülkemizin gündemindeki en önemli sorunlardan biri olan trafik kazaları her yıl binlerce insanımızın ölümüne yol açmaktadır. Bu olumsuz durumu ortadan kaldırmak amacıyla Emniyet Genel Müdürlüğü ve TRT Genel Müdürlüğü?nün trafik güvenliğinin sağlanması amacıyla ürettikleri bu projeye davet edildiğimde çok mutlu oldum ve seve seve içinde olmayı istedim. İnsanlığın huzur ve mutluluğuna hizmet eden, toplumun can, mal, ırz, tasarruf emniyetini sağlayan polisimize bu özverili çalışmalarından dolayı candan teşekkür ediyorum.?Davut GÜLOĞLU; ?Böyle bir projede bulunmak bana çok keyif verdi. Bu projede bulunmaktaki amacım; doğruları ve yanlışları halka aktarmaktı ve ben doğru bir iş yapıldığına inanıyorum. Benim içimde polis olmak ukde kalmıştı ve o üniformayı giydiğimde çok heyecanlandım. Zira küçüklüğümden beri polisler hayallerimdeki devlerdi? Dürüst, adaletli ve hiç bıkmadan vatana hizmet eden bir kurum için söylenecek kelimeleri seçmek gerçekten çok zor. Hep görevinin başında, halkın ve haklının yanında Türk polisi? 7 gün 24 saat görev başında olan polislerimize saygı ve sevgilerimi sunuyorum?? Gülay; ?Ben araba kullanamıyorum. Belki bu nedenle trafikte başıma bir olay gelmedi şükürler olsun ki. Ancak çok sevdiğim iki arkadaşımı, Kerim Tekin?i ve Grup Vitamin?den Gökhan?ı trafik kazasında kaybettim. Kırmızı Işık bence bu anlamda yapılan en çarpıcı programlardan biri, belki de ilki. İnsan hayatını doğrudan ilgilendiren trafik gibi hassas bir konuda insanların bilinçlenmesini amaçlayan bu projeye destek vermemek imkânsızdı. Bunun yanı sıra programın müziklerini Cahit Berkay gibi bir ustanın yapmış olması da beni çok heyecanlandırdı ve jenerik türküsünü severek seslendirdim. Polisimiz ülkemizde gerçekten zor koşullarda görev yapıyor, hepimiz evlerimizde rahat uyuyabiliyorsak bu polisimiz sayesinde oluyor. Kendi adıma tüm emniyet teşkilatına hem bu projeye olan katkılarından hem de hayatlarımıza sundukları emeklerinden dolayı teşekkürü borç bilirim.? SONUÇ Sosyal nitelikli bütün sorunlar gibi; trafik sorununun da çözümünde eğitim önemli bir unsurdur. Her gün trafiğe milyonlarca insanımızın çıktığını ve binlerce vatandaşımızın trafik kazaları sonucunda hayatını kaybettiğini; ülke olarak da milyonlarca lira maddi zarara uğrandığı göz önüne alındığında, trafik konusunda halkın eğitilmesi adına çalışmaların yapılması zaruridir. Ülkemizde medyada trafik eğitimi ve bilinci ile ilgili gerekli oranda yayın yapılmamaktadır. Günümüzde büyük kitlelere ulaşmada en etkili aracın kitle iletişim araçları olduğunu ve bunların başında da televizyonun geldiğini vurgulamak elzemdir. Yapılan araştırmalar, etkili sonuçlar elde etmek için yapılan yayınların süreklilik arz etmesi gerektiğini göstermektedir. Ülkemizdeki televizyon izleyicilerinin büyük çoğunluğu haber programlarından sonra en çok yerli dizileri izlemektedir. Bu bağlamda; halkı eğitmeyi ve bilinçlendirmeyi görev edinmiş TRT ve Emniyet Genel Müdürlüğü?nün ortaklaşa gerçekleştirdiği dizi film projesi Kırmızı Işık ile trafik konusunda farkındalık yaratmak amaçlanmıştır. Trafik kazalarının sebeplerine ilişkin etkileyici anlatımı ile 2008 yılında TRT ekranlarında izleyici ile buluşturulan Kırmızı Işık dizisi bu alanda bir ilk olması açısından da büyük önem taşımaktadır. Şener DANYILDIZTRT Genel MüdürlüğüYapım KoordinatörlüğüYapımcı-Yönetmen-Şair-Yazarsenerdanyildiz@hotmail.com