ISTANBUL (AA) - Asiri kilo, bazi tibbi durumlar ve çesitli ilaçlar idrar yollarinda tas hastaliklarina neden olabiliyor.
Medicana'dan yapilan açiklamaya göre, idrar yollarinda tas, diyet, asiri kilo, bazi tibbi durumlar ve çesitli ilaçlar sebebiyle olusabilir. Böbrekte olusan bu taslar, üreter, mesane (idrar torbasi), üretradan olusan idrar yollarinin herhangi bir kismini etkileyebiliyor.
Açiklamada degerlendirmelerine yer verilen, Medicana Avcilar Hastanesi ve Üroloji Uzmani Op. Dr. Ömer Kurt, konuya iliskin sunlari kaydetti:
"Böbrek tasi, bazen hiçbir belirtiye neden olmadan idrarla atilir. Ancak tasin boyutu büyükse, böbrekten sonra üretere geçtiginde tikanmaya sebep olabilir. Üreter, böbrek ile mesaneyi birbirine baglayan ince boru seklinde bir organdir. Böbrek tasi, bu küçük boru içerisinde sikisirsa idrar akisini engeller ve idrar böbrekte toplanmaya baslar.
Bu durum sirtta bel hizasinda, yanlarda veya kaburga altinda ani baslangiçli keskin bir agriya neden olur. Agri, karin ve kasiga yayilabilir. Idrar yaparken agri ya da yanma hissi görülebilir. Bunlarin disinda idrar yollarinda tas durumunda görülen diger semptomlar, pembe/kirmizi idrar, idrarda kötü koku ya da bulaniklik, sürekli idrara sikisma hissi, bulanti ve kusma, ates seklinde sayilabilir. Idrar yollarinda tas olusumuna risk hazirlayan durumlarin bir araya gelmesi tas olusumuna sebep olabilir. Idrar içerisinde kristal olusturabilecek kalsiyum, ürik asit, okzalat gibi maddelerin fazla olmasi, idrarda kristal olusumunu engelleyen maddelerin ise az olmasi idrar yollarinda tas olusmasiyla sonuçlanabilir."
Olusan tasin türünü tespit etmenin, ileride tas olusumu tekrarinin önlenmesi açisindan önem tasidigini belirten Kurt, su sekilde devam etti:
"Kalsiyum taslari, en sik görülen tas türüdür, genellikle kalsiyum okzalat kristalleri seklinde görülür. Cips, fistik, çikolata, ispanak gibi okzalat açisindan zengin yiyecekleri tüketmek, kalsiyum tasi olusma riskini arttirir. Ürik asit taslari, erkeklerde kadinlara göre daha sik görülür. Gut hastaligi olanlarda, kemoterapi tedavisi alanlarda da bu hastalik görülebilir.
Protein içerigi zengin diyetle beslenmek, ürik asit tasi açisindan risk olusturabilir. Strüvit taslari, idrar yollari enfeksiyonuna bagli olarak olusabilen taslardir, boyutlari genellikle büyük oldugundan idrar yollarinda tikanmaya sebep olabilirler. Sistin taslari, nadir görülen bir tas türüdür. Sistinüri adli genetik hastaligi tasiyanlarda gözlenen bir durumdur. Bir kiside, bir ya da daha fazla risk faktörü varliginda böbrek tasi olusma ihtimali artar. Bu faktörler, kisinin kendisinde veya ailesinde böbrek tasi öyküsü olmasi, az sivi tüketimi, farkli beslenme tipleri, örnegin çok tuzlu yiyecek tüketimi, obezite, sindirim sistemiyle ilgili rahatsizliklarin bulunmasi, geçirilmis mide, bagirsak ameliyatlari, sistinüri gibi bazi genetik hastaliklara sahip olmak, diüretik, antiepileptik, kalsiyum temelli antiasit gibi bazi grup ilaçlarin kullanimi böbrek tasi olusmasina yol açabilir."
Kurt, idrar yollarinda tas tanisi ve tedaviye iliskin ise sunlari kaydetti:
"Tanida ilk olarak kan ve idrar testi istenir. Ultrason ya da bilgisayarli tomografi tetkiklerinden faydalanilarak idrar yollarindaki tasin görüntülenmesi saglanir. Tedavi, tasin büyüklügüne ve neden oldugu hasara göre degiskenlik gösterir. Küçük boyutta ve ciddi bir duruma neden olmayan taslarin tedavisinde hastaya bol su içmesi tavsiye edilir. Küçük taslar, idrar içerisinde beklediginde bir araya gelerek daha büyük hale gelebilir. Çok sivi tüketilmesi, sik sik idrara çikmayi sagladigindan bu durumu engeller. Küçük tas dökenlere agri kesici verilerek tasin sebep oldugu siddetli agri hafifletilir. Büyük boyuttaki taslar, tasin bulundugu yere ve yol açtigi hasara göre farkli sekillerde tedavi edilebilir. Taslari kirmak için ses dalgalarinin kullanildigi ESWL, büyük boyuttaki taslar ve endoskopik girisimler en çok tercih edilen yöntemlerdir. Sirtta bel hizasinda açilan küçük bir kesi ve çesitli ekipmanlarla tas cerrahi olarak çikarilabilir. Perkütan nefrolitotomi adli bu cerrahi yöntemde hasta genel anestezi alir ve iyilesmek için birkaç gün hastanede kalmasi gerekir."
