Medical Park Gaziantep Hastanesi Çocuk Endorrinolojisi Uzmanı Doçb Dr. Murat Doğan, büyüme faktörünün bir çocuğu erişkinden ayıran en önemli özelliklerden biri olduğunu belirterek, boy kısalığında erken teşhisin önemini anlattı.
Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Doç Dr. Murat Doğan, büyümeye etki eden başlıca unsurların, genetik faktörler, psikolojik çevre, beslenme, hormonal yapı, kronik hastalıklar ve kullanılan ilaçlar olduğunu kaydetti. Normal büyümenin boy, vücut ağırlığı ve baş çevresindeki artış düzeyinin yaş, cinsiyet ve genetik yapının potansiyeline göre beklenen değerler içinde olması gerektiğini de kaydeden Doğan, "Büyümenin izlenmesi bir çocuğun sadece ne kadar büyüyeceğini göstermekle kalmaz, aynı zamanda ne kadar sağlıklı olduğunu ortaya çıkarır. Erişkinlerin hayatlarında farklı bulgularla karşımıza çıkan pek çok hastalık, çocukluk çağında sadece boy kısalığı ile kendini gösterebilir. Bu nedenle büyümenin izlenmesi ve boy kısalığı tablosunun tanısı çok önemlidir. Boy kısalığı için boy uzunluğunun ölçümünün standart ve doğru yöntemle yapılması gereklidir. Boy uzunluğu ilk 2-3 yaşındaki çocuklarda sırtüstü yatar pozisyonda, daha büyük çocuklarda ise ayakta dik bir pozisyonda ölçülmelidir. Ayakta dik biçimde rahatça durabilen her çocuk için boy ölçümü ayakta yapılır. Çocuğun boyu, durabileceği en dik pozisyonda iken ölçülmelidir. Çocuğun boyu ile birlikte gerektiğinde tüm vücut oranları da (oturma yüksekliği, kol/ön kol oranları, kulaç uzaklığı, alt segment uzunluğu) doğru bir şekilde ve eksiksiz olarak ölçülmelidir. Çocuğun boyunun normal olup olmadığı, sağlıklı çocukların boy eğrilerinden hazırlanan "persentil" eğrileri kullanılarak değerlendirilmektedir ve çocuğun boyunun 3. - 97. persantil arasında yer alması normal olarak kabul edilmektedir. Eğer çocuğun boyu 3. persantil altında ise veya normal eğriler içinde bile olsa zaman içerisinde düşme gösteriyorsa yani büyüme hızı yetersiz ise veya çocuğun boyunun anne baba boyuna göre kısa ise bu vakaların tetkik edilmesi gerekmektedir" dedi.
Doç Dr. Murat Doğan, boy kısalığının nedenleri hakkında da konuşan Doğan, "Boy kısalığının genellikle ailevi faktörlerle birlikte,yapısal boy kısalığı ve ergenlik gecikmesiile ilintili olabilmektedir. Boy kısalığı görülen çocuklar genellikle,düşük doğum kilosu, iskelet displazileri veya iskelet sistemi hastalıkları ve beslenme bozukluğu sorunlarıyaşayanlarda görülmektedir" ifadelerini kullandı.
Boy kısalığını tetikleyen faktörler
Doğan, boy kısalığını hipotiroidi, büyüme hormonu eksikliği, Turner Sendromu, uzun süreli-kronik hastalıklar (kalp, böbrek, kan gibi) rahatsızlıkların yanı sıra bu rahatsızlıklar nedeni ile kullanılan uzun süreli ilaçların tetiklediğini kaydetti. Ailelere de uyarıda bulunan Doğan, erken dönemde bu rahatsızlığın tanısını özellikle tedavi açısından çok önemli olduğunu vurguladı. Murat Doğan, tedavide büyüme hormonu eksikliği, hipotroidizm veya turner sendromlu vakalara erken tanı konulmasının erişkinlikte ulaşılması hedeflenen boy ile ulaşılacak hedef boy konusunda çok önem taşıdığını anlattı.