Bir söz vardır. ?Bir yıl sonrasını düşünüyorsan tohum ek, on yıl sonrasını düşünüyorsan ağaç dik, yüz yıl sonrasını düşünüyorsan insan yetiştir?. Bu söz Konfüçyüs?e mi aitti? Her neyse, biz sözün muhtevasına bakalım. Bu sözde sihirli iki kelime var. Düşünme ve insan!
Düşünmeyi biz bir adım ileri götürerek eleştirel düşünme diyelim. Zaten önceki yazımızda da eleştirel düşünmeye değinmiştik. Eleştirel düşünme herkesin bildiği bir konu da olsa tekrarlamakta fayda var. İngilizce ?Critical thinking? denen düşünme biçimine ülkemizde özellikle son yıllarda büyük bir ihtiyaç var! Sorgulayan, akıl yürüten, okuyan, araştıran ve mantıklı sonuçlara varan insanlara ihtiyacımız var. Bu bir yerde son yılların aksine bir zihniyet devrimine ihtiyaç var demektir.
Zihniyet devrimi eleştirel düşünce ile gerçekleşebilir. İyi de şimdiye kadar lafları yuvarlayıp duruyoruz. Bir örnek vererek ne demek istediğimizi daha somutlaştırabiliriz. Emekli bir akademisyen anlatmıştı. Ataması yapılmayan birkaç eski öğrencisi hocayı ziyarete geliyorlar. Onların normalde öğretmen olarak çalışmaları gerekir. Ama atanmamışlar! Hem de KPSS denilen sınavda da yüksek not almalarına rağmen kontenjan sınırlamasından dolayı atamaları olmamış.
Hoca anlatıyor. Sordum evladım Milli Eğitim Bakanlık açıklamasına göre 130 bin civarında öğretmen açığı varmış. 300 Bin civarında da atama bekleyen öğretmenler. Gerçekte ise ülkemizdeki okullarda branş öğretmeni eksikliğinden dolayı bazı derslere dışarıdan ücretli öğretmenler giriyor. Mademki öğretmen açığı da var. Öyleyse Hükümet veya Milli Eğitim Bakanlığı sizi atamalıydı. Hoca bunları söylediğinde öğrencilerden birisi arkadaşlarının da ortak görüşü olarak şöyle der;
Hocam Bakan ne yapsın? Hükümet ne yapsın? Kadro yokmuş! Milli Eğitim bakanlığında Öğretmen Kadrosu olmayınca tabi ki bizi atayamıyorlar! Hoca birkaç soruyla öğrencilerin düşüncelerini almak istiyor. Onlara arkadaşlar kadro nereden alınacak diye soruyor. Maliye Bakanlığından. Maliye Bakanı bu hükümetin Bakanı değil mi? Öğrenciler yine de biatçı (!) zihniyete sahip olsalar gerek ki, yapma hocam böyle siyasi(!) konuşma diyorlar.
Şimdi bu örneği sorgulayalım. Eğer bu öğrenciler eleştirel düşünceye sahip olsalardı ne yaparlardı? Sizlere soralım eleştirel düşünceye haiz insanlar olarak sizler ne yapardınız? Biraz fikir jimnastiği yapalım.
Önce şöyle düşünmez miydiniz? İyi memur alım sınavından yani KPSS?den yüksek not alsanız bile öğretmene kadro yok, ama son günlerde KPSS?den geçer not(!) almadan ataması yapılan binlerce kişiye ne demeli? Muhalefet partilerinin sözcüleri isim isim açıkladılar. Sizin aklınıza hani hak, hukuk, adalet gibi kavramlar gelmez mi? En önemlisi hani ?Kul Hakkı? demez misiniz?
Sonra muhalefetin dediği şekliyle (kaçak) Saray?ın tamamlandığında maliyeti (tahminen Beş katrilyon olacağı söyleniyor) aklınıza gelmez miydi? Maliyetini bırakın altı aylık ısınma gideri 10 trilyonmuş! Ya devlete alınan makam arabaları, uçaklar gibi ihtiyaçtan çok israfa kaçan harcamalar aklınıza gelmez mi? Diyanet işleri başkanının makam arabası konusunu (yaklaşık bir trilyon) aklınıza getirmeyin artık!
Sonuç? Şöyle demez misiniz? Ne oluyor arkadaş? Bir tarafta işsiz bizler gibi atama bekleyen öğretmenler. Diğer tarafta müthiş bir harcama! Yine bir tarafta bizler gibi atanmayan öğretmenler diğer tarafta milyon dolarlarla beş taş oynayan genç insanlar. Bir tarafta ayakkabı kutuları dolusu veya kasa kasa paralar diğer tarafta işsiz üniversite gençliği!
Eleştirel düşünüp durumu sorgularsak net sonuçlara ulaşabiliriz. Ama eleştirel düşünmez ne yapsın Hükümet, ne yapsın Milli Eğitim Bakanı dersek hiçbir sonuca ulaşamayız. Kaldı ki bu düşünce tarzı tipik bir öğrenilmiş çaresizlik ifadesidir.
Eleştirel düşünen ne yapsın demez! Eleştirel düşünen çare bulmak Siyasi İradenin görevidir, der. Eleştirel düşünen neden, niçin, nasıl, ne zaman, nerede, kim gibi soruları sorar ve sorgular. Tıpkı sizlerin her zaman yaptığı ve yapacağı gibi, değil mi?
