Toplum mühendisliğinin belki de en önemli araçlarından bir tanesi algıların yönetilmesidir. Algı, bireyler tarafından hisleri sayesinde edindikleri bilgileri anlamak ve içinde bulundukları dünyaya düzen vermek için, seçme, organize etme ve yorumlama işlemidir. Algılarımız aslında bizim gerçeğimizdir.
İnsanların algıları iki temele dayanır, tecrübeleri ve sezgileri. Geçmişte yaşadıklarımız ve beş duyu organımızla görerek, dokunarak, işiterek, tadarak ve koklayarak elde ettiğimiz deneyimlere dayalı algılarımız. Bir diğeri ise altıncı his olarak adlandırdığımız bir konuya ilişkin bilgilerimize dayalı algılarımız.
Algılama süreci durağan değil aktif bir süreçtir ve insanların algılaması gelişigüzel değil belirli bir sistematiğe sahiptir. Bu süreçte sadece fiziksel unsurları değil sosyal unsurları da algılarız. Algılama bir farkına varma, farkına varılma, bilgi setimiziçindeyer bularak yakıştırma ve söz konusu olguyu nitel venicel olarak yargılayıp değerleme sürecidir.
Algılarımız bizim inancımız, değerlerimiz, kültürümüz kısacası geçmiş yaşantımızın bir yansımasıdır. O nedenle insan olarak görmek istediklerimizi algılar, nasıl görmek istiyorsak o şekilde algılarız.
Peki, algılarımız bizim dışımızdaki bir takım unsurlar tarafından yönlendirilebilir mi?
Bu noktada karşımıza algı yönetimi dediğimiz bir başka kavram çıkıyor. Algı yönetimi adı konmamış bir şekilde yüzyıllardır uygulaması olan bir olgu. Kavramsal olarak tanımlayan ise Amerikan savunma bakanlığı ve uygulayıcısının başında CIA (Central IntelligenceAgency) yani Amerikan merkezi haber alma teşkilatı geliyor.
Algı yönetimi, Kitlelerin duygu, düşünce, amaç, mantık, istihbarat sistemleri ve liderlerini etkileyerek istenilen bilgilerin yayılması veya engellenmesi, bunun sonucunda hedeflenen kitlenin davranış ve düşüncelerin hedefleyenin istekleri doğrultusunda yönlendirilmesi şeklinde tanımlanabilir. Algı yönetimi bir psikolojik operasyon yöntemi olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır.
Yakın tarihimize baktığımızda Türk insanının ve hatta dünyanın olaylara yönelik algısı nasıl yönetildi.
11 Eylül saldırıları sonucunda ABD dünyanın jandarması olarak ne yaptı? Veya bu olaylar neye yolaçtı? İslam ve terör birbiri ile eşleştirilerek İslami terör algısı insanların zihnine yerleştirildi. Bu kapsamda terörün kaynağı olarak algılatılan Afganistan işgal edildi ABD de insanlar tekrar birbiriyle bağlılıklarını güçlendirdiler. Terörün korkunç yüzünü ön plana çıkarak ülkelerin bir araya gelmesi ve İslam dünyasına yeni bir haçlı seferi düzenlenmesinin önü açıldı. Irak benzer şekilde kimyasal silahlar kullanıldı yalanı çerçevesinde masum insanların kurtuluşu için işgal edildi. Bugün benzer senaryo Arap Baharı adıyla uygulanıyor ve maalesef bizim insanlarımız da İslam dünyasına Haçlı zihniyetinin nizam vermesi için dua edip yardımcı oluyor.
Türkiye?ye baktığımızda algıların nasıl yönetildiğini görmek daha kolay.
12 Eylül referandumundan aklımızda kalan tek şey var. 80 ihtilalini yapan darbeciler yargılanacak. Hukuki olarak bunun imkânsızlığı birçok hukukçu tarafından dile getirilmesine rağmen algımız bu temele doğru yönlendirildi. Referandum paketi içinde yer olumlu olumsuz diğer unsurlar hiç algılanmadı.
Analar ağlamasın, propagandası ile başlatılan çözüm süreci bir başka algı yönetimi çalışması. Hiçbir insan zaten anasının ağlamasını istemez veya birilerinin ölmesini. Ama bu süreçte insanların algıları sadece bu noktaya çekilerek milli devlet yapısına birlik ve beraberliğimize verilen zarar veren uygulamalar ve çalışmalar gözlerden kaçırıldı. Terörle insanlara zulüm yapanlar, can alanlar, kısaca anamızı ağlatanlar, neredeyse mazlum haline geldi.
Hemen hergün yazılı ve görüntülü medya araçlarında sürekli olarak tek yönlü yapılan propaganda tarzı yayınlar algılarımızı belirli yöne çekmeye devam ediyor. Anketlerle sürekli olarak bir siyasi partinin P?nin altına düşmeyeceği algısı yaratılırken, muhalefetin yokluğu ve başka alternatif olmadığı zihinlere yerleştirilerek istendik davranışların ortaya çıkarılması için algılar yönlendiriliyor. Algılarımız yönlendirilirken maalesef amaca ulaşmak uğruna milli manevi bütün değerlerimiz kullanılıyor.
Bir düşünelim, kendi kendimize soralım, gerçeklerimiz bizim duygu ve düşünce dünyamızdan süzülerek mi oluşuyor, yoksa birileri algılarımızı kendi istedikleri şekilde yönlendirerek farklı bir gerçeklik mi oluşturuyor.
