“Bu yıl benim için çok başka olacak. 2023 de düzenli spora başlayacağım. Yememe, içmeme dikkat edeceğim. Pandemi döneminde çok kilo aldım. Fazla kiloları atıp, zayıflayacağım. Sağlıklı ve kaliteli bir hayat sürmek için kötü alışkanlıklarımı bırakacağım. Kötü alışkanlık dediysem, en basitinden mesela sigarayı bırakacağım...”
Yukarıda tırnak içerisinde verdiğim cümleler, tabi ki, benim yeni yıl kararlarım değil. Aslında yukarıda verilen yeni yıl kararlarını artırmak mümkün. Etrafınızdaki kişilerden benzeri sözleri fazlasıyla duymuşsunuzdur. Birkaç tane örnek daha verelim.
“ Bu sene evleneceğim. Bu yıl ev alacağım. Para biriktireceğim.Aileme daha çok vakit ayıracağım.Bir yabancı dil öğreneceğim. Yüksek lisans, doktora vesaire yapacağım. Daha çok gezeceğim. Hobi olarak, bir müzik kursuna katılacağım. Yurt dışına gideceğim...”
Ne güzel yahu, bilinen yeni yıl kararlarını sıralasam köşemi doldurmuş olacağım! Pekala bu tip yeni yıl kararları alanların, acaba yüzde kaçı kararlarını gerçekleştiriyor? Hangi yaş grubu aldıkları yeni yıl kararlarını uygulamada daha başarılıdır? Çocuklar? Gençler? Orta yaşlılar? Yaşlılar? Böyle sorular da sorulmaz ki! Bu yazının amacı akademik bir çalışmayı yansıtmak olmadığına göre, araştırma soruları sormaya gerek yok.
Hayatın pratiğine bakalım. Pratikte yukarıda bahsedilen veya bahsedilmeyen herhangi bir konuda karar alıp uygulayan bir kimse gördünüz mü? Neden “Başkalarını gördünüz mü?” diye soruyorum ki? Siz eğer yeni yıl kararları alıyorsanız. Aldığınız kararlara sadık kalıp, onları gerçekleştirebiliyor musunuz? Mesela ben etrafımdaki arkadaşlardan, çok duymuşumdur. “Bu yılbaşında şu meretden kurtulacağım. Bundan sonra sigara migara yok.” deyip de bir müddet kararlarını uygulayanları gördüm. Sonra mı? Sonrası söylenir mi?
Bu konuda dirayetli davranıp kötü alışkanlıklarını terk eden insanları da tanımışlığım vardır. Kilo meselesine hiç girmesem mi, acaba? Yeme alışkanlıkları konusundaki kararları uygulayanlar var mıdır? Elbette vardır. Hani derler ya, “elli yaşına kadar insan yemek yer, ellisinden sonra ise yemek insanı yer!”
Şimdiye kadar yazdıklarımız her yılbaşı öncesi bazı kimselerin aldığı yeni yıl kararları ile ilgiliydi. İyi de, yeni yıl kararları sadece sağlık veya günlük rutin hayatımızla ilgili somut diyebileceğimiz konulara ait mi olmalı?
Diğer soyut konulara ait kararlar alınamaz mı? Mesela, “dürüstlük, inanç, ahlâk, saygı, sevgi, çalıp çırpma, hırsızlık, kul hakkı, haram yeme, yalan söyleme, gasp, riyakarlık, kıskançlık, sabır, şükür...” gibi konular. Allahtan ki tırnak içerisindeki konuları fazla (!) uzatmadım. Üç nokta (...) koyup devamı konuları size bıraktım.
Böyle konularda da yazmak çok zor. Profesyonel üçkağıtçı birisini düşünün. Adam yeni yıl kararı alacak. Diyecek ki, bu yıl kimseye üçkağıtçılık yapmayacağım! Bir hırsızı düşünün. Hırsız diyecek ki, bu sene çalıp çırpmayacağım! Şimdi düşünün. Eskiler “hırsızlık yumurta çalmakla başlar.” demişler. Bir televizyon programında izlemiştim. Adam hırsızlığa küçük yaşta (!) babasının ve diğer aile fertlerinin cebinden para çalmakla başlamış. Daha sonra evdeki ve komşularındaki bakır kab kacakları, ayakkabıları çalıp satmayla devam etmiş. Adım adım hırsızlıkta profesyonelleştikçe işi büyütmüş. Dış görünüşte normal, ama aslında kripto hırsız birisi, nasıl yeni yıl kararı alabilir? Şöyle diyebilir mi? Bu yıl hırsızlık yapmayacağım. Hatta çaldığım (!) paralarla “Umreye” gideceğim. Tövbe edip düzgün bir hayata başlayacağım. Tam da, bu durumla ilgili, yakıştırma bir anektod aklıma geldi.
Hani bir profesyonel hırsız yukarıda bahsettiğim gibi kutsal topraklara gider. Umrede artık tövbe edecek ve normal dürüst bir insan olacak. Bilin bakalım, Umrede ne olur? Bizim hırsız bir tomar para görür. Aklına mesleği (çalmak) gelir. Sonra olmaz, Kutsal Topraklarda günaha girmeyeyim, der. Fakat içini bir kurt kemirir.Ne yapacağını bilemez. Aklına binbir düşünce gelir. En ilginci ise “Çalarsa günah olacağı, hem de Kutsal Topraklarda, çalmasa mesleğine (profesyonel hırsızlık) ihanet olacağı ikilemi” düşüncesidir. Sonuç? Sonucu size sorayım. Sahi bu hikayenin sonu sizce nasıl biter?
Eğer cevabınız “Bir insan (7) yedisinde neyse (70) yetmişinde de aynıdır.” ise biz yandık. O zaman şöyle diyelim, “Alışmış kudurmuştan beterdir!” Yok, yine de umutsuzluğa düşmemek lazım. İnsanlar kendi hatalarını giderecek, eksiklerini tamamlayacak, toplumda iyi bir vatandaş olmaya yönelik, “ahlâk, kul hakkı, haram, yalan, riya...” gibi konularda da yeni yıl kararları almalıdırlar. “İşte o zaman bu yıl çok başka olacak!” diyebiliriz.
