16.08.2022 tarihinde (dün gece) yayımlanan Resmî Gazete’deki Yönetmelik ile ikinci el kara taşıtı ticaretiyle iştigal edenler, otomobil ve arazi taşıtlarının pazarlanmasını veya satışını ilk tescil tarihinden itibaren altı ay ve altı bin kilometre geçmedikçe 1.7.2023 tarihinden önce doğrudan veya dolaylı olarak yapamayacaklardır.
İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal edenler adına bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tescil edilen otomobil ve arazi taşıtlarının 15.9.2022 tarihine kadar pazarlanması veya satılması halinde birinci fıkra uygulanmaz, hükmü getirilmiştir.
Bu kısıtlamanın muhatabı ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal edenlerdir. Nihai tüketicilere getirilmiş olan bir kısıtlama değildir. İkinci el kara taşıtı satışı ile iştigal eden mükellefler otomobil ve arazi taşıtlarının satışlarına bu kısıtlama ile karşı karşıya olacaklardır.
Bu kimseler, yayım tarihinden önce tescil edilmiş olan taşıtlarını 15.09.2022 tarihine kadar doğrudan veya dolaylı olarak satış yaparlarsa bu hüküm dışında kalacaklardır. Ancak yayım tarihinden önce tescil edilip 15.09.2022 tarihine kadar satışı yapılmayan veya yayım tarihinden sonra tescil edilmiş olup altı ayı ve altı bin kilometreyi doldurmayan taşıtların satışları 1.7.2023 tarihinden önce yapılamayacaktır.
Yayım tarihinden itibaren 6 ay ve altı bin kilometre sınırını geçmiş olan taşıtların satışı 1.7.2023 tarihinden önce yapılabilecektir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus, 2023’ün ilk altı ayında alınmış olan bir taşıtın altı ay ve altı bin kilometre şartını sağladıktan sonra 1.7.2023 tarihinden sonraki herhangi bir tarihte satılabileceğidir. Diyelim ki, taşıt ocak ayında alındı ve altı aylık süre doldu, 1.7.2023 tarihi de geçildi ancak bu sefer de altı bin kilometre şartını sağlaması gerekeceği tabiidir, diye düşünmekteyiz.
Ayrıca yönetmelikte, Bakanlık, bu tarihi altı aya kadar uzatmaya yetkilidir, denilmiştir ve uygulamanın esnek bir uygulama olduğu, ihtiyaç halinde sürenin uzatılabileceği de gözden kaçırılmamalıdır. Yönetmeliğin takipçisi ve uygulayıcısı olan bakanlık Ticaret Bakanlığıdır.
Bu uygulamanın denetiminin nasıl gerçekleştirileceği ise henüz net değil. Uygulama sırasında kilometre denetiminin kimler tarafından ve nasıl gerçekleştirileceği belli edilmemiştir. Bu sebeple taşıtların noterde satışı gerçekleştirilirken sorun yaşanmaması içinkısıtlamadan geçme şartlarının nasıl ve kimler tespit edileceğinin de belli edilmesi gerekmektedir. Ayrıca kısıtlama şartlarını ihlal edenlerin ne tür bir ceza ile karşılaşacakları da belli edilmemiştir. Bu sebeple uygulamayı ihlal edenlere uygulanacak cezanın belli edilmesi, hem düzenlemenin caydırıcılığı ve kapmamı açısından da önem arz etmektedir.
Piyasada al satçılık yaparak ekonomik manipülasyona sebep olanların önüne geçmeye ve ikinci taşıt satışlarında oluşmuş olan yüksek fiyatları engellemeye yönelik olan bu yönetmelik pazarlama kısıtlaması olarak uygulanacaktır. Uygulamanın ikinci el motorlu kara taşıtı satışı ile iştigal edenlere yönelik olmasından dolayı önümüzdeki günlerde ilgili firmalar tarafından değil de resmiyette bu işi yapmıyor olarak görünen kişiler üzerinden kayıt dışı olarak taşıt satışlarının gerçekleştirilmesini muhtemelen göreceğiz. Ancak bu uygulamanın amacına hizmet eder bir tarzda ortaya konulmuş bit uygulama olduğunu söylemeliyiz. Arz talep dengesi anlamında piyasanın dengelenmesinin zaman alacağı aşikârdır. Temennimiz uygulamanın fiyatların üzerindeki köpük dediğimiz kısmı almasıdır.
