Küçük bir virüsün etkisiyle dünyanın genelinde bir kriz süreci yaşanıyor.
Maalesef Türkiye'de bu sürece girmiş durumda.
Elbette hem dünya hem de ülkemiz açısından bu ilk kriz değil.
Ekonomik krizler, sosyal krizler, siyasi krizler, savaşlar....
Hiç eksik olmuyor dünyada.
Hayat krizlerle sürüp gidiyor.
Önemli olan bu krizler çıkmadan tedbir alabilmek ve krizi doğru yönetebilmek.
****
Krizlerin en temel ayırt edici özelliği, önceden sezilemeyen ani değişiklikleri ifade ediyor olması.
Kriz olağanüstü bir durumu ifade etmektedir.
Meydana gelen durum, mevcut sistemi tehdit etmektedir.
Dolayısı ile standart karar mekanizmaları krizlerde sorun giderici olmaz.
****
Krizin aniden ortaya çıktığı kabul edilse de önden birtakım sinyaller verdiğini gözardı etmek yanlış olur.
Fakat bu sinyallerin yeterince dikkate alınmaması veya sinyallerin krize ait olduğunun bilinmemesi sonucu kriz ortaya çıkar.
Yani aslında kriz bir süreci ifade eder.
****
Kriz öncesi dönem olarak adlandırılan dönemde ilk sinyaller geliyordur fakat doğru teşhis ve erken tanı hatası mevcuttur.
Sonraki aşamada krizin belirtileri iyice ortaya çıkmakla birlikte yöneticiler hala tepki vermemektedir veya yalanlama yoluna girmektedir.
Üçünü aşama sorunlar gün yüzüne çıkamaya başlamıştır. bu süreçte de hatalı değerlendirmeler ve kara süreçlerinde yaşanan gecikmeler hızlı bir şekilde krizin içine sürüklenmeye neden olur.
****
Krizleri önlemek temel hedeftir, bu olmuyorsa krizin zararlarını en aza indirgemek için çalışılır.
Kriz yönetimi kriz öncesi, kriz anı ve kriz sonrası dönemlerden oluşan bir süreçtir.
Bu dönemler içinde kriz sinyalinin alınması, krize hazırlık ve korunma, krizi denetim altına alma, krizi çözme, kriz sonrası iyileştirme ve öğrenme evreleri yer almaktadır. Etkin bir kriz yönetimi için her dönem ve bu dönemlerde yer alan her evre bir bütün olarak görülmeli ve gereken önem verilmelidir.
Kriz yönetimi, olası kriz durumuna karşılık, kriz sinyallerinin alınarak, değerlendirilmesi ve kriz durumunu en az kayıpla atlatabilmek için gerekli önlemlerin alınması ve uygulanması sürecidir.
Kriz yönetiminin temel amacının örgütü kriz durumuna hazırlamaktır.
Kriz yönetim süreci beş aşamada ele alınabilir.
1. Kriz sinyallerinin alınması
2. Krize hazırlık ve korunma
3. Krizin denetim altına alınması
4. Normal duruma geçiş
5. Öğrenme ve Değerlendirme
6. Yeninden inşa.
****
Krizi yönetmek bir yandan da toplum algısını yönetmektir.
Algıyı olumlu yönde oluşturarak bireylerin moral ve motivasyonlarını yüksek tutmak krizle başa çıkmada önemli bir avantaj sağlayacaktır.
Bu anlamda kriz ortamında çıkabilecek ekonomik ve soysal karmaşayı azaltmak adına, algı oluşturma çabaları kriz yönetimi ile birlikte yürütülmelidir.
Algıyı yönetmek toplumu mevcut durum hakkında yanlış bilgilendirmek değildir.
Yönetime karşı oluşacak bir güvensizlik krizin daha da büyümesine ve çeşitlenmesine yol açacaktır.
Sağlıklı kalın...
