Prof. Dr. Mustafa Fedai Çavuş


Özelleştirme


1980 sonrasında iktidara gelen Turgut Özal?ın liberal ekonomi politikasının en önemli argümanlarından birisiydi özelleştirme. O zaman özelleştirme yarım kalmış kamu tesislerinin tamamlanarak ekonomiye kazandırılması amacıyla özel sektöre devredilmesi olarak gerçekleşti. Özelleştirme uygulamalarının başladığı 1985 yılından bugüne özelleştirme gelirleri yaklaşık 60 milyar dolar oldu.

Anadolu ajansının verdiği bilgiye göre durum şöyle:

1985 yılından itibaren Türkiye`deki 270 kuruluştaki kamu hisseleri, 22 yarım kalmış tesis, 1416  taşınmaz, 8 otoyol, 2 boğaz köprüsü, 120 tesis, 6 liman, şans oyunları lisans hakkı ile araç muayene istasyonları özelleştirme kapsamına alındı. Özelleştirmeuygulamalarının başlatıldığı 1985 yılından 2013 yılına kadar geçen 28 yıllık sürede kapsamaalınan kuruluşların yarısından fazlası tamamen özelleştirildi.

Halen özelleştirme kapsam ve programında 21 kuruluş yer alıyor. Bu kuruluşların 9`unda yüzde 50`nin üzerinde kamu payı bulunuyor. Bunun yanısıra   özelleştirme kapsamında 559 taşınmaz, 37 tesis, 2 liman, 8 otoyol, 2 boğaz köprüsü yer alıyor.

Türkiye?nin 2003 yılına kadar özelleştirmeden elde ettiği gelir yaklaşık 8 milyar dolar. Geriye kalan özelleştirme mevcut iktidar döneminde yapıldı. Kanuna göre özelleştirme gelirleri iç ve dış borç ödemelerinde kullanılmak üzere hazineye aktarılmak zorunda.

Hazineye aktarılan bu kadar paraya rağmen ve bütün dünya ekonomileri batıp Türkiye ekonomisi uçarken, krizler Türkiye?yi teğet geçerken 191.1 milyar dolar olan kamu iç-dış borç stoğu yaklaşık 300 milyar dolara ulaşmış. Bu noktada söylenen en önemli şey IMF?ye 24 milyar dolar olan borcun ödenmiş olması, bu borcun da 10 milyar dolarının 2006 yılında mevcut iktidar tarafından yapıldığı bilinmesine rağmen.

Son özelleştirme ile Milli Piyango idaresine ait şanş oyunları 10 yıllığına 2.755 milyar dolara özelleştirildi. Milli piyango idaresinin gelirleri 2012 yılı sonunda iki milyar lira barajını aşarak 2.215 milyar lira oldu. Kabaca 1.1 milyar dolar. 10 yıllığına toplam gelir yıllara göre hiç artmasa bile 11 milyar dolar. Yapılan anlaşmaya göre bu gelirin yüzde 25?i ihaleye alan firmaya kalacak. Düz bir hesapla 2.525 milyar dolar. Diğer bir ifadeyle kar elde eden bir kurumu daha neredeyse bedavaya özelleştirmiş olduk.

Hani bir firmanın sloganı vardı ya!! Bedavadan biraz pahalı.

  • Salı 12.2 ° / 5.2 ° Güneşli
  • Çarşamba 13.2 ° / 5.4 ° Güneşli
  • Perşembe 13.3 ° / 4.8 ° Güneşli