Prof. Dr. Mustafa Fedai Çavuş


Tanrı Dağlarından Toroslar’a Merhaba

Bu satırları Tanrı dağlarının ülkesi Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’ten yazıyorum. YÖK ve Milli Eğitim Bakanlığı onayı ile bir yıl için (1 Eylül 2021 tarihine kadar) Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’ne gelmiş bulunuyorum.


Merhaba sevgili okuyucular, değerli dostlar.

Bu satırları Tanrı dağlarının ülkesi Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’ten yazıyorum.

YÖK ve Milli Eğitim Bakanlığı onayı ile bir yıl için (1 Eylül 2021 tarihine kadar) Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’ne gelmiş bulunuyorum.

Birçoğumuzun adını bildiği ama gelip görmenin nasip olmadığı Atayurtlarından birine geldik.

Elden geldiğince burada Türk milletinin fertlerine hizmet edeceğiz.

***

Orta Asya'da bulunan Kırgızistan, (Azerbaycan, Kazakistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Özbekistan, Türkiye, ve Türkmenistan ile birlikte) günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletlerinden biri olup Türk Konseyi ve TÜRKSOY'un üyesidir.

Kırgızistan 31 Ağustos 1991 tarihinde Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinden ayrılarak bağımsızlığını kazanmıştır.

Denize kıyısı olmayan ülkenin komşuları kuzeyde Kazakistan; batıda Özbekistan, güneybatıda Tacikistan ve güneydoğuda Çin Halk Cumhuriyeti'dir.

Kırgızistan SSCB’den ayrılan Türk Cumhuriyetlerinin en küçüğüdür. Türkiye’nin Doğu Anadolu bölgesi kadar bir büyüklüğe sahiptir.

Ülkenin yaklaşık %65 civarında arazisi Tanrı Dağları ve Pamir dağları ile kaplıdır.

Ülkenin yüzde doksanı denizden 1500 metre yüksekte iken ortalama yükseklik 2750 metredir.

Karasal bir iklime sahip olan Kırgizistanda tarım arazisi oldukça kısıtlıdır. Daha ziyade hayvancılık yapılmaktadır.

***

Nüfusu yaklaşık 6 milyon olan Kırgızistan’da kişi başı gelir 2500 dolar civarındadır.

Yaklaşık 1.500.000 kişi ekonomik nedenlerle  Rusya’da çalışmaktadır.

Rusya’nın ülke üzerindeki etkisi hem ekonomik, hem tarihi hem de güvenlik nedeniyle oldukça fazladır.

Bugün resmi dil Kırgızca olsa da Rusça hala etkinliğini korumaktadır.

Ülkenin 1900’lerin başına kadar arap alfabesini kullandığı, 1920 de latin alfabesine geçtiği görülürken 1940 yılından itibaren Krill alfabesi kullanılmaktadır.

 ***

Kırgizistan’ın başkenti Bişkek 1878 yılında kurulmuş olup bugün 1.000.000 civarındaki nüfusu ile en büyük şehirdir.

Bişkek dışında Batken İli (Batken), Çuy İli (Tokmok), Issık-Göl İli (Karakol), Celal-Abad İli (Celal-Abad), Narin İli (Narin), Oş İli (Oş), Talas İli (Talas) olmak üzere yedi il mevcuttur.

Kurulduğunda adı kırgız savaşçısı Pişpek’ten dolayı Pişpek( Şanslı Şehir) olan sehir, 1926  yılında Lenin’in yakın arkadaşı ve devrimin önemli komutanlarından olan Pişkek doğumlu Mikhail Frunze’nin anısına Frunze olarak adlandırılmış.

SSCB’nin dağılığ bağımsızlığın kazanılması sonrasında sehirn adı tekrar Bişkek olmuştur.

Şehir düzenli bir şekilde inşa edilmiş olup kuzey-güney ve doğu batı yönlerinde caddelerle bölünmüş, yol kenarlarında yapılan sulama kanalları ile yeşilliğe bürünmüştür.

***

Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi, 30 Eylül 1995 tarihinde imzalanan Türkiye Cumhuriyeti ile Kırgızistan Cumhuriyeti hükümeti arasında Kırgızistan’ın başkenti Bişkek şehrinde Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi kurulmasına dair anlaşmanın her iki ülke yetkili makamlarınca onaylanmasına müteakip 1997-1998 öğretim yılında öğretime başlamıştır.

Bugün itibariyle üniversite 9 fakülte, 4 Yüksekokul ve 2 meslek yüksekokulu ile eğitim öğretim vermekte olup 6.000 civarında öğrencisi mevcuttur.

Eğitim dili Türkiye Türkçesi olan üniversite, Türk cumhuriyetleri arasındaki kardeşlik ve işbirliğinin geliştirilmesinin yanısıra Türk kimliği ve bilincinin oluşmasında önemli bir misyona sahiptir.

Adını Türk kültürünün önemli destanlarından (Türeyiş, Ergenekon, Şu vd.) Manas destanından almış olan üniversite Kırgızistan’da en iyi üniversite olma yolunda emin adımlarla ilerlemektedir.

***

Evet Tanrı Dağlarının ülkesi Kırgızistan’dan şimdilik bu kadar.

Gezip gördükçe ve tanıdıkça yeni şeyler paylaşacağız.

Hep söylediğimiz ve yaptığımız gibi

Türk Milletini düşünüyor, Türk Milleti için çalışıyoruz.

 

Türk Türk’ü korumazsa Tanrı Türk’ü korumaz.

Selam ve sevgiyle,

Kalın sağlıcakla.

 

Ali AYYILDIZ
11.10.2020 13:59:57
Değerli hocam, bu güzel bilgilendirme için teşekkür eder en içten duygularımla sevgi ve saygılarımı sunarım. Yazının yazılmasına vesile olan Başak gazetesi yönetimine de teşekkürler

yesilgözguvenlik@hotmail.com
14.10.2020 07:31:09
GÖK TANRIYA Cengizhan Tanrı dağlarından moğolistanda sesleniyor. Sen kırgız başkenti diyorsun. Arapların Türkeri öldürüp geride kalanları zorla müslüman yaptığı topraklardan ne zaman sesleneceksin. Malum herkes müslüman doğduk ve müslüman ülkeyiz sanıyor. Ülkenin 4/1i Gök tanrıcı haberiniz yok numarası yapıyorsunuz.

  • Perşembe 23.2 ° / 8.4 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Cuma 23.4 ° / 11.5 ° Güneşli
  • Cumartesi 26.3 ° / 12.5 ° Güneşli