İnfaz; mahkeme kararlarının yerine getirilmesi, uygulanmasıdır. Buna ilişkin hükümler infaz ile ilgili mevzuatımızda yer almaktadır.
Halk arasında ‘’af yasası’’ olarak dile getirilen ama ‘’af’’ niteliğinde olmayan, ceza infaz mevzuatının değiştirilmesi ile ilgili hükümetin hazırladığı paket, aslında hükümet tarafından çok daha önceden sözü verilmiş olmasına rağmen bir türlü hazırlığı bitmeyen paketin hazırlanma süreci Covid-19 salgını nedeniyle hızlandırıldı.
Ceza infaz düzenlemesine ilişkin taslak metni, AKP tarafından meclise sunuldu. Bu düzenleme, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, İnfaz Hakimliği Kanunu ve Türk Ceza Kanunu ile Ceza Muhakemesi Kanunu başta olmak üzere 10 farklı kanunda değişiklik öngörüyor.
Öncelikle belirtmek gerekir ki bu düzenleme henüz yasalaşmamış olup yazıda bahsedilen hususlar ile ilgili yazının yayım tarihinden sonra değişiklik yapılabilir; bu yazı şu ana kadar basına yansıyan bilgilere göre yazılmıştır.
Bu düzenlemenin bir amacı da kapasitesinin çok üzerine çıkan cezaevlerindeki insan sayısını azaltmaktır.
Düzenlemede birçok değişiklik yapılmakta; ama kısaca bahsetmek gerekirse şöyle diyebiliriz:
- Düzenleme ile 1 Mart 2020’den önceki suçlarda infaz kurumunda geçirilmesi gereken süreden ½ oranında indirim yapılacak ve denetimli serbestlik de bir defaya mahsus olmak üzere 3 yıl uygulanacak.
- Mevcut yasada infaz kurumunda geçirilmesi gereken süreden 2/3 oranında yapılan indirim, ½’ye yükseltiliyor.
- Mevcut kanunda 1 yıl olan denetimli serbestlik süresi de 1 Mart 2020’den önceki cezalarda 3 yıl uygulanacak.
- 1 Mart 2020 sonrası suçlarda ise bir kişinin infaz kurumunda geçirmesi gereken süresinin ½’si düştükten sonra geri kalan cezasının 1/5’i denetimli serbestlik olarak düşülecek, 4/5 hapiste kalacak.
- Paket iyi hale ilişkin de düzenleme de içeriyor: Daha önce mahkeme safhasında adli ve idare disiplinsizliği yoktur diye iyi hal indirimi uygulanmayacak, 6 aylık denetimler sonucu yerine getirilecek.
- Evde infaz uygulaması ile yaşlılar ile hamileler cezalarını evlerinde çekebilecek. Terör örgütü yönetici olmamak kaydıyla 60 yaş üstünde bakıma muhtaç durumda olan veya sürekli hastalığı bulunanlar tam teşekküllü hastaneden rapor almak kaydıyla cezalarını evlerinde çekebilecek; ayrıca bu kişiler için de denetimli serbestlik bir defaya mahsus olmak üzere 4 yıl uygulanacak. Ayrıca 65 yaş için 1 yıl, 70 yaş için 2 yıl, 75 yaş üstü ve hamileler için 4 yıla kadar kalan cezanın evde çekmesi hükmü de yer almaktadır.
- Yeni doğum yapan ve toplam 3 yıl veya daha az süreli hapse mahkum olan ya da adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilen hükümlü kadınların da cezasının konutunda çektirilmesine imkan sağlanacak.
- Terör ve örgütlü suçlar ile kasten öldürme suçu indirim kapsamı dışında tutulacak; ama tekrar eden suçlar, cinsel suçlar ve uyuşturucu ticareti suçlarındaki 4’te 3’lük salıverilme oranı da 3’te 2’ye indiriliyor
- Ağır hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle yaşamını idame ettiremeyen 65 yaş ve üstü hükümlüler, ceza infaz kurumlarında geçirmeleri gereken azami süre sınırına bakılmaksızın, denetimli serbestliğe tabi tutulmasını öngörüyor.
- Değişiklik metnine göre; açık ceza infaz kurumuna ayrılma koşulları yeniden belirlenecek.
- Ayrıca yaralama suçunun canavarca his saiki ile işlenmesi durumunda ceza artırılacak.
- Kaçakçılık suçlarında malın değerinin azlığı indirim nedeni olarak kabul edilecek ve kovuşturma evresi için de etkin pişmanlık imkanı getirilecek. Kaçakçılık suçlarında malın değerinin hafif veya pek hafif olması halinde cezadan oransal indirim yapılabilecek, kovuşturma evresi için de etkin pişmanlık getirilerek kaçakçılık konusu malın değerinin iki katı parayı devlet hazinesine ödediği takdirde cezada belli bir oranda indirim yapılması sağlanacak.
Peki bu düzenleme yeterli mi, toplumdaki beklentiyi sağlıyor mu? Elbette ki hayır; çünkü her şeyden önce bu düzenlemede ifade özgürlüğünün alanının genişletilmesi ile ilgili bir çalışma yok… Hatta bırakalım genişletmeyi suç bile sayılmaması gereken, sadece düşünce açıklama yolu ile işlendiği iddia edilen ‘’suç’’larla ilgili herhangi bir şey yok…
Cezaevinde şu an çok sayıda ‘’sadece muhalif’’ olduğu için tutuklular, hükümlüler bulunmaktadır; bununla ilgili de pakette hiçbir şey bulunmamaktadır.
Cezaevinde bulunanlar, hükümetten ‘’af’’ beklememektedir, onlar sadece ‘’adil yargılanma’’ ve taraf olduğumuz uluslar arası hukukun gerektirdiği şekilde, hukukun evrensel ilkelerine göre yargılanma beklemektedir.
Av. Ahmet SALGUT
CHP İl Disiplin Kurulu Başkan Yard.
